Przed nami kolejna odsłona historycznego i ważnego dla miasta Torunia wydarzenia sportowego – 41. edycji Toruń Maraton, czyli ostatniej finałowej edycji Toruńskiej TRIADY 100-lecia Biegów Maratońskich w Polsce. Pod nazwą TRIADY 100-LECIA kryje się cykl imprez biegowych organizowanych przez Stowarzyszenie „Run To Run” w okresie od wiosny do jesieni 2024 r. na dystansach o 5 km do maratonu. Cykl upamiętnia 100. rocznicę zorganizowania w Polsce pierwszego, najdłuższego biegu otwartego na dystansie 37,5 km, na trasie z Płutowa do Torunia. Projekt profilaktyki uzależnień towarzyszący 41. Toruń Maratonu kierowany jest głównie do młodzieży i młodych dorosłych, w tym naszych wolontariuszy. W programie zaplanowane jest kilka spotkań w okresie od 26 września do 7 listopada 2024 r., w tym z psychologiem, terapeutą, dietetykiem, strażnikiem miejskim, przewodnikiem turystycznym, a także z wyjątkowymi sportowcami motywującymi do aktywności fizycznej. Pierwsze ze spotkań odbędzie się już w najbliższy czwartek! Szczegółowy harmonogram spotkań dla wszystkich chętnych: 26.09.2024 r. (czwartek, 17:00 – 19:00, sala konferencyjna w Przystani AZS, ul. Popiełuszki 1) „Cyberuzależnienie – wpływ nowoczesnych technologii na psychikę i relacje międzyludzkie” – psycholog Ewelina Różycka „Wolontariat jako forma aktywności społecznej – wolontariusze jako grupa osób realizujących pozytywne cele” – koordynator wolontariuszy Anna Wojciechowska 19.10.2024 r. (sobota, 14:30 – 16:00, start przy Pomniku Mikołaja Kopernika) „Zwiedzanie Starego Miasta wolne od uzależnień” z przewodnikiem turystycznym i strażnikiem miejskim 19.10.2024 r. (sobota, 17:00 – 18:00, Toruń PLAZA, Plac Orzechowy obok Biura Zawodów) „Prewencja kontuzji: jak uniknąć bólu kolana” – fizjoterapeuta Adrian Dominiak 20.10.2024 r. (niedziela, 8:00-13:00, UCS UMK, strefa mety) Spotkanie ze znanym sportowcem z autorytetem – w trakcie ustaleń. 07.11.2024 r. (czwartek, sala konferencyjna w Przystani AZS, ul. Popiełuszki 1) – „Stres a uzależnienia: jak skutecznie zarządzać emocjami w obliczu wyzwań?” – psycholog Ewelina Różycka „Podsumowanie aktywności wolontariackiej w ramach 41. Toruń Maraton” – koordynator wolontariuszy Anna Wojciechowska Zasadność realizacji projektu Młodzi ludzie w wieku szkolnym i na studiach w swoim rozwoju natrafiają na wiele problemów. Niestety w trakcie procesie usamodzielnienia towarzyszy im „kryzys oparcia” ze strony rodziny. Życie szkolne narzuca zadania, które dla wielu są trudne do spełnienia. Naukowcy i badacze wyjaśniają etiologię uzależnień, odwołują się do czynników społecznych i kulturowych, są to m.in.: – zaburzenia w funkcjonowaniu rodziny, – brak więzi z bliskimi, – nieakceptowane modele dorosłości. Alkoholizm, czy narkomania stają się często ucieczką od frustracji i trudnych emocji, bądź związane są z chęcią doznania nowych wrażeń, szukaniem własnego ja, ludzką ciekawością. Celem działań profilaktyki uzależnień jest zmniejszanie lub eliminowanie czynników ryzyka sprzyjających rozwojowi tych problemów w danej populacji. Przede wszystkim efektywne oraz niestandardowe metody mogą stać się drogowskazem do walki z nałogami. Ciekawą propozycją działań w ramach profilaktyki uzależnień może okazać się pobudzenie zainteresowania wolontariatem, chęć przynależności do grupy osób realizujących pozytywne cele, czy udział w aktywności fizycznej w jakiejkolwiek formie. Z powszechnie dostępnych badań wynika, że problem związany z używaniem a, w dalszym etapie, uzależnieniem od substancji psychoaktywnych, zaczyna się w młodym wieku, tj. w okresie dorastania i kształtowania tożsamości i postaw społecznych. Naukowcy tłumaczą to fazowym przebiegiem procesów adolescencji, w którym dojrzewanie biologiczne o kilka lat wyprzedza dojrzewanie psychospołeczne jednostki i jest źródłem znacznego ryzyka rozwojowego. Okres dojrzewania charakteryzuje się największą dynamiką wzrostu wskaźników używania substancji psychoaktywnych. Wiek jest więc jednym z najsilniejszych czynników odpowiadającym za nałogi (za National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism – NIAAA, 2006; Europejskie Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii – EMCCDA, Europejski Raport Narkotykowy, 2017). Dodatkowo powszechnie dostępne źródła podają następujące fakty: – młodzi ludzie chętnie podejmują wiele różnych, nowych dla nich zachowań i są podatni na wpływ grupy rówieśniczej i różne eksperymenty, często szkodliwe i niebezpieczne dla ich zdrowia i życia; – młodzież pijąca alkohol jest w szczególny sposób narażona na powstawanie różnych zaburzeń psychicznych; – większość substancji uzależniających działa poprzez aktywowanie tzw. układu nagrody; – używanie alkoholu i innych substancji psychoaktywnych bardzo często wiąże się z problemami szkolnymi takimi jak opuszczanie zajęć, czy problemy w nauce; – środowisko studenckie zostało uznane za jedną z najbardziej narażonych na narkomanię grup społecznych w Polsce. Znaczna część studentów nadużywająca substancji psychoaktywnych potwierdza początek używania w gimnazjum lub szkole ponadgimnazjalnej. Na tych właśnie etapach edukacji młodzież rozpoczyna, a następnie kontynuuje zażywanie szkodliwych substancji np. podczas nauki na studiach, – młodzi ludzie najbardziej zagrożeni uzależnieniem odznaczają się charakterystycznymi cechami: słabe kompetencje szkolne, niska samoocena, zaburzenia komunikacji interpersonalnej, obniżona zdolność radzenia sobie ze stresem i lękiem, niska sprawność w podejmowaniu decyzji, – w przypadku alkoholu zazwyczaj szkody zdrowotne są proporcjonalne do spożywanej ilości, jednak w przypadku innych substancji psychoaktywnych, negatywne konsekwencje mogą pojawić się już przy niewielkich dawkach i jednorazowym użyciu. Równie niebezpieczne jest jednorazowe zażycie kilku substancji psychoaktywnych (np. alkoholu, kokainy, leków z grupy benzodiazepin). Jest to zjawisko częste w grupie młodzieży i młodych dorosłych. Badania Fundacji Centrum Badania Opinii Społecznej (CBOS 2015) wskazują, że jednym z ważniejszych czynników różnicujących używanie substancji psychoaktywnych jest wiek. Z badania EZOP (Epidemiologia Zaburzeń Psychiatrycznych i Dostępność. Psychiatrycznej Opieki Zdrowotnej) wynika, że rozpowszechnienie uzależnienia od alkoholu w ciągu życia w Polsce wynosi ok. 2,2% populacji. Grupa ludzi pijących kiedykolwiek w ciągu życia szkodliwie, stanowi natomiast ponad 10% populacji ludzi dorosłych w naszym kraju. Na szkody zdrowotne i społeczne narażonych jest więc ok. 4 mln. osób. W odniesieniu do narkotyków, wyniki EZOP wskazują, że liczba osób mających z nimi styczność przekracza 1 milion osób w Polsce. Dominującym narkotykiem są przetwory konopi (marihuana i haszysz – ok. 90%). Badanie EZOP dotyczyło dorosłej populacji mieszkańców Polski (18-64 lata). Kolejny wynik badania prezentuje, że po substancje nielegalne częściej sięgają badani z młodszych grup wiekowych (15-19 oraz 20-24 lat) oraz osoby z wyższym wykształceniem. Działania profilaktyczne powinny zatem dotyczyć nie tylko wyłącznie młodzieży szkolnej, ale także młodych dorosłych (Źródło: https://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/media/82426/Zalacznik_17.pdf). Podsumowując, tłem uzasadniającym potrzebę realizacji zadania pt. „Cykliczne i otwarte spotkania dla wszystkich chętnych obejmujące profilaktykę uzależnień w ramach imprezy rekreacyjno-sportowej 41. Toruń Maraton” są dane statystyczne dotyczące rozpowszechnienia używania alkoholu i innych substancji psychoaktywnych w populacji młodzieży i młodych dorosłych oraz szkody zdrowotne i społeczne, jakie ten problem generuje. Cel główny i cele szczegółowe zadania wpisuje się w zadania publicznego Gminy Miasta Toruń w zakresie zdrowia publicznego określonego w Narodowym Programie Zdrowia na lata
